موسسه رسم زندگی بهتر

شغاب-نازیلا رستمی: “شب یلدا” را به در کنار هم بودن، سادگی، صمیمیت، قصه‌خوانی، حافظ‌خوانی و گپ و گفت صمیمی میشناسیم اما در نقطه مقابل آن  تنش ها و اختلافات خانوادگی، نگرانی مداوم اعضاء خانواده، عدم تعادل روانی در یک چاردیواری را شاهد هستم که دلیلی ندارد جزء تجمل گرایی.

“شب یلدا” یا “شب چله” در این سال‌ها نه تنها کم رنگ نشده که به تغییر سبکی، و با رنگ و لعاب لاکچری، تجمل‌گرایی، چشم و هم‌چشمی و الگوپذیری از زندگیِ ماشینیِ غرب، تبدیل شده است؛ اما به چه قیمتی؟! به قیمت هزینه‌های گزاف و هنگفت، به قیمت تغییر سبک زندگی اصیل ایرانی اسلامی، به قیمت تلخ شدن کام خانواده‌های فقیر و به قیمت از بین رفتن سنت زیبای سادگی…

تجمل گرایی و فخرفروشی شیرینی های زندگی را تلخ کرده است

تجمل گرایی و فخرفروشی دمار از روزگار انسان‌های دنیای امروز در آورده و شیرینی‌های ساده زندگی را به تلخی و ناامیدی تبدیل کرده است؛ اما فراموش نکنیم که تمام لذت “شب یلدا” به در کنار هم بودن، سادگی، صمیمیت، قصه‌خوانی، حافظ‌خوانی و گپ وگفت صمیمی آن است؛ نه تجملات پر زرق و برق و سفره‌های لاکچری آن!  تغییر سبک زندگی مردم در جهان امروز برکسی پوشیده نیست.

غلبه فضای مجازی بر زیست حقیقی تا جایی پیش رفته که در بسیاری از مواقع، زیست مجازی از زیست حقیقی پر ارزش‌تر جلوه می‌کند.

تصاویر منتشر شده از یلداهای تجملاتی و امروزی، سفره‌های هزار رنگ از میوه‌ها، تنقلات، خوراکی‌ها و تبلیغات بلاگرها از تازه‌ترین مد یلدا، هر جمع خانوادگی را بهم ریخته و کام هر خانواده فقیری را به تلخی می‌نشاند و نتیجه به جای خوشگذرانی ساده و شیرینیِ در کنار هم بودن، به جر و بحث‌های فراوان و ولخرجی‌های خارج از دخل خانواده و یا حذف شب یلدا از برنامه خانواده‌های فقیر تبدیل می‌شود.

نباید اجازه دهیم که تجمل‌گرایی و فخرفروشی در زیست مجازی منجر به ضربه زدن به فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی شده و ماهیت اصلی “شب یلدا” که سادگی و امیدواری است را به حاشیه رانده و سنت کهن پیشینیانمان را از بین ببرد.

نیک بنگریم با تاخت و تاز و بریز و بپاشی که در دیزاین پرفکت “شب یلدا” به راه افتاده، اصلاً فرصتی برای شادی‌های ساده و همیشگیمان باقی مانده است؟!

سادگی، پشتوانه عاطفی برای همه اعضای خانواده

فاطمه فلاحی، روانشناس و کارشناس سبک زندگی ضمن مرور خاطرات کودکی خود از “شب یلدا”، یادآور می‌شود: در زمان‌های قدیم کوچکترها به دور بزرگترها جمع می‌شدند و در کنار هم با برپایی جشن و قصه‌خوانی و شاهنامه‌خوانی این شب را سپری می‌کردند‌.

کوچکترها محو قصه‌های پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها شده و سفره‌هایی ساده از میوه‌هایی چون انار و هندوانه که نماد خورشید بودند و انواع دانه‌ها به واسطه زیادت آنها، چیده می‌شد.

وی معتقد است: همین گرد هم آمدن‌ها و وصل بودن‌ها و باهم بودن‌ها، فارغ از وضعیت اقتصادی خانواده‌ها یک پشتوانه عاطفی برای همه اعضای خانواده به وجود آورده بود که در کنار آن میراث فرهنگی و ثروت معنوی از طریق واژگان و رفتار و ادبیات بزرگترها به نسل جدید منتقل می‌شد و منجر به افزایش ذخیره واژگان و افزایش فرهنگ اعضای فامیل می‌شد.

فلاحی افزود: چه خوب می‌شد که انسان‌ها به قدر بضاعتشان خرج می‌کردند… فاصله گرفتن از ساده زیستی این روزها، “شب چله” را از ماهیت اصلی خود دور کرده است.

در چند سال اخیر شاهد آن هستیم که پرداختن به ادبیات کهن ایرانی و میراث فرهنگی، کمرنگ شده و رنگ و لعاب برگزاری “شب یلدا” به سبک فانتزی و لاکچری شدن در فضای مجازی پیش‌رفته است.

طبق آنچه گفته شد، هزینه‌های هنگفتی که به واسطه چشم و هم‌چشمی‌ خانواده‌ها و به نمایش گذاشتن زندگی خود در فضای مجازی و داشتن دیزاینِ لاکچری “شب یلدا” به وجود آمده، منجر به فاصله گرفتن اقوام و اعضای فامیل از یکدیگر و ایجاد یک فضای رقابتی ناسالم شده است، فضایی که برای دیده شدن در زیست مجازیِ افراد وجود آمده، احساسات ناخوشایندی به همراه داشته که به موجب آن، تاثیرات منفی بر روی تربیت نسل آینده و کودکان خانواده داشته است.

ریشه اضطراب ها را در سفره های لاکچری می توان دید

ایجاد فشارهای روحی و روانی از جمله اضطراب و نگرانی بر اعضای خانواده‌ها و تحمیل فشار مالی که به واسطه به نمایش گذاشتن زندگی لاکچری خود در فضای مجازی به وجود می‌آید، مشکلات جبران ناپذیری را پیش‌بینی کرد.

در پی ریشه‌یابی ظهور رفتار “به نمایش گذاشتن سفره‌های لاکچری و برپایی جشن پر زرق و برق و تجملاتی شب یلدا” توسط خانواده‌ها، می‌توان بروز چنین رفتاری را در کمبود توجه و خودتحقیری و نیاز به توجه و گرفتن تایید دیگران ولو توجه کردن به شکل منفی و گفتن نکات منفی آنها برای زمان اندکی پیدا کرد.

نیک بنگریم که شیوه‌ها و سبک تربیتی در خانواده‌ها را متناسب با آداب و رسوم و فرهنگ غنی ایرانی اسلامی و به دور از تجملات، اسراف و تزیینات لاکچری برای به نمایش گذاشتن در فضای مجازی سوق دهیم. چیزی که این روزها خانواده‌ها به آن احتیاج دارند‌ همان آرامش، حس خوب، لذت در کنار هم بودن و محبت و مهربانی کردن است.

به جای پرداختن به برگزاری یلداهای لاکچری و صرف هزینه‌های هنگفت و تجملات بسیار برای به نمایش گذاشتن زندگی خود در فضای مجازی، به فکر عشق ورزی به یکدیگر و گرفتن انرژی از یکدیگر با برگزاری یلدای ساده و باستانی خود باشیم.